حس گنجایش فیزیولوژیک یک موجود زنده برای ادراک است. مطالعه احساس در حیطههای گوناگون علمی، چون عصبشناسی، روانشناسی شناختی، علوم شناختی یا فلسفه ادراک میگنجد، اما جنبه زیستی آن در دستگاه حسی تعریف میشود.
حواس برای بقای انسان ضروری اند و ما را قادر میکند تا به وجود محرک ها پی ببریم و با تنظیم مداوم شرایط بدن در پاسخ به تغییرات محیطی نظم و هماهنگی بدن حفظ شود.
در ضمیر ناخودآگاه ما حواس دیگری علاوه بر حواس پنجگانهی شنوایی، بویایی، چشایی، بینایی و لامسه، وجود دارند که نادیده گرفته شدهاند. این مسئله به مطالعات ارسطو در ۳۵۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد. دانشمندان هنوز نمیدانند که چه تعداد حس داریم؛ اما تخمین زده میشود که حدود ۲۳ تا ۳۳ حس در بدن ما وجود دارد؛ مانند مثل حس تعادل، حس دما، حس درد، حس جنبش و حس موقعیت اندامهای بدن. حس حرارت، مسئول سنجش درجهی حرارت است و به ما کمک میکند در سرمای زمستان بتوانیم میزان سرما را درک کنیم و بر اساس این حس، لباس مناسب بپوشیم.
قبلا احساس گرما و سرما در دستهبندی حس لامسه قرار میگرفت؛ این در حالی است که بهگفتهی محققان، برای درک سرما یا گرما نیازی به لمس آن ندارید. حس دیگری که همیشه مخصوصا در مدرسه و دانشگاه و محل کار به کمک ما میآید و ما از وجود آن بیاطلاع هستیم، حس موقعیت اندامهای بدن نام دارد که به ما کمک میکند بدون نگاه کردن به صفحه کلید، لغات مورد نظر خود را تایپ کنیم. این حس حتی در زمان راه رفتن نیز به کمک انسان میآید و فرد بدون نگاه کردن به زمین میتواند بهراحتی راه رود و به پاهای خود برای ادامه مسیر اطمینان کند. به کمک این حس حتی بدون نگاه کردن به اندامهای مختلف بدن میتوان موقعیت آنها را درک کرد.
شاید بتوان گفت که ما سادهترین کارهای خود مانند رانندگی، راه رفتن، تایپ کردن و ... را مدیون این حس هستیم. در نهایت، حس تعادل، مربوط به حفظ تعادل ما است و از افتادن و زمین خوردن ما جلوگیری میکند. البته محققان این پژوهش برای اثبات رسمی این ادعای جدید نیازمند انجام پژوهشهای بیشتر هستند؛ اما نکته قابل توجه این است که بدون وجود این حواس زندگی برای ما بسیار دشوار خواهد شد.