چرا وقتی از "خواب" بیدار می شویم، خسته ایم؟!
علت های متفاوتی در بروز خستگی بعد از خواب وجود دارد که یکی از آنها کم بودن میزان استراحت فرد است، یا اینکه در طول یک ماه یا یک هفته مدت خواب لازم را در شب نداشته باشد، به همین علت با خستگی مفرط از خواب بیدار می شود.
علت بعدی مسائل متابولیک داخلی یعنی فعل و انفعالات شیمیایی که داخل بدن اتفاق می افتد و سطح قند و سدیم و پتاسیم بدن را کنترل می کند، به میزان لازم نباشد.
به عنوان مثال، ممکن است فردی به علت فشار خون داروهایی را استفاده کند که سطح پتاسیم یا سدیم بدنش پائین می افتد و یا فردی که انسولین استفاده می کند.
در واقع این الکترولیت ها میزان مورد نظر معمولی را ندارند، بنابراین بعد از خواب احساس خستگی می کند.
خستگی یک علامت غیر اختصاصی است که در جریان خیلی از بیماری های داخلی همراه بیمار است، ولی به طور خاص در 40_30 سال اخیر یکی از علت های مهم خستگی را در فردی که سالم است و دارویی مصرف نمی کند، مسئله قطع نفس شبانه مطرح کردند؛ یعنی افرادی که به طور کافی می خوابند اگر به دلایل مختلف مغز یا قلب تحت فشار باشد، به قطع نفس شبانه دچار می شود و نمی تواند یک خواب راحت داشته باشد، بنابراین با خستگی از خواب بیدار می شود.
عدیمی گفت: وقتی فردی مراجعه می کند و شکایت از خستگی بعد از خواب دارد، باید از هر لحاظ شرح حال کامل از یک ماه اخیر از او بگیریم. از جمله مسائل داخلی، نرولوژیک، نوع خوابیدن، زمان خواب، زمان بیدار شدن یا خر و پف است.
وی گفت: باید از بیمار پرسید که آیا خستگی باعث اختلال در کارهای روزانه اش شده و یا اینکه فقط احساس گرفتگی در عضلات می کند که اختلال در کار روزانه بسیار مهم است و باید آزمایش های داخلی از قبیل تیروئید، قند، کلیه و ... بررسی شود از جمله اینکه اگر فرد در طول شب خرناس دارد، به صورتی که همسرش یا فردی که در اتاق مجاور او است بیدار می شود، بسیار مهم است.
میزان خواب از 18 ساعت در نوزادان تا 8 ساعت در افراد بالغ متغیر است.
جالب است بدانید تحقیقات نشان داده است که افرادی وجود دارند که با توجه به نوع ژنشان اصلا نمی توانند صبح زود بیدار شوند. در ضمن اگر فرد بخواهد کمبود خواب شب را بعدازظهر جبران کند، از نظر بهداشت بدن وضع خوبی نیست، اما خواب بعدازظهر باید در حدود 15 دقیقه باشد.
علت های متفاوتی در بروز خستگی بعد از خواب وجود دارد که یکی از آنها کم بودن میزان استراحت فرد است، یا اینکه در طول یک ماه یا یک هفته مدت خواب لازم را در شب نداشته باشد، به همین علت با خستگی مفرط از خواب بیدار می شود.
علت بعدی مسائل متابولیک داخلی یعنی فعل و انفعالات شیمیایی که داخل بدن اتفاق می افتد و سطح قند و سدیم و پتاسیم بدن را کنترل می کند، به میزان لازم نباشد.
به عنوان مثال، ممکن است فردی به علت فشار خون داروهایی را استفاده کند که سطح پتاسیم یا سدیم بدنش پائین می افتد و یا فردی که انسولین استفاده می کند.
در واقع این الکترولیت ها میزان مورد نظر معمولی را ندارند، بنابراین بعد از خواب احساس خستگی می کند.
خستگی یک علامت غیر اختصاصی است که در جریان خیلی از بیماری های داخلی همراه بیمار است، ولی به طور خاص در 40_30 سال اخیر یکی از علت های مهم خستگی را در فردی که سالم است و دارویی مصرف نمی کند، مسئله قطع نفس شبانه مطرح کردند؛ یعنی افرادی که به طور کافی می خوابند اگر به دلایل مختلف مغز یا قلب تحت فشار باشد، به قطع نفس شبانه دچار می شود و نمی تواند یک خواب راحت داشته باشد، بنابراین با خستگی از خواب بیدار می شود.
عدیمی گفت: وقتی فردی مراجعه می کند و شکایت از خستگی بعد از خواب دارد، باید از هر لحاظ شرح حال کامل از یک ماه اخیر از او بگیریم. از جمله مسائل داخلی، نرولوژیک، نوع خوابیدن، زمان خواب، زمان بیدار شدن یا خر و پف است.
وی گفت: باید از بیمار پرسید که آیا خستگی باعث اختلال در کارهای روزانه اش شده و یا اینکه فقط احساس گرفتگی در عضلات می کند که اختلال در کار روزانه بسیار مهم است و باید آزمایش های داخلی از قبیل تیروئید، قند، کلیه و ... بررسی شود از جمله اینکه اگر فرد در طول شب خرناس دارد، به صورتی که همسرش یا فردی که در اتاق مجاور او است بیدار می شود، بسیار مهم است.
میزان خواب از 18 ساعت در نوزادان تا 8 ساعت در افراد بالغ متغیر است.
جالب است بدانید تحقیقات نشان داده است که افرادی وجود دارند که با توجه به نوع ژنشان اصلا نمی توانند صبح زود بیدار شوند. در ضمن اگر فرد بخواهد کمبود خواب شب را بعدازظهر جبران کند، از نظر بهداشت بدن وضع خوبی نیست، اما خواب بعدازظهر باید در حدود 15 دقیقه باشد.
روشی باور نکردنی برای از بین بردن خستگی بعد از خواب
شاید در طول روز ساعت ها بخواید اما بعد از بیدار شدن ، همچنان خسته باشید و احساس خواب کنید. باید بدانید که هر خواب کامل ۹۰ دقیقه زمان دارد و اگر شما در بین این زمان بیدار شوید احساس خستگی خواهید داشت. به همین علت است که پیشنهاد می شود ۷ ساعت و نیم بخوابید.
سیکل تکمیل خواب انسان ۹۰ دقیقه است که اگر بین این سیکل بیدار شوید، احساس خستگی می کنید به همین علت است که اگر در طول شب ۷:۳۰ بخوابید، بعد از بیدار شدن کمتر احساس خستگی می کنید .
خستگی های روزمره می تواند به مرور به یک خستگی مزمن تبدیل شود که اگر درمان نشود تأثیر بدی بر روی کار و روابط ما خواهد گذاشت و باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زندگی روزانه ما خواهد شد .
انواع مختلفی از قرص ها و نوشابه های انرژی زا به بازار آمده اند با این ادعا که قادرند بر احساس خستگی غلبه کنند و سطح انرژی را بالا ببرند ولی اینها راهکارهای موقتی هستند. قرص های انرژی زا اغلب فقط باعث شادی های ناگهانی می شوند و مصرف مداوم آنها تاثیرات سویی روی بدن شما خواهد داشت .
آیا می خواهید راز واقعی کنترل خستگی را بدانید تا برای همیشه آن را متوقف کنید؟
پزشکان می گویند برای متوقف ساختن خستگی، لازم است دلایل واقعی را که باعث خستگی شما می شوند، پیدا کرده و درمان کنید؛ نه اینکه دنبال درمان موقت علایم ناشی از خستگی باشید. با کشف علت واقعی خستگی، شما می توانید یک بار و برای همیشه خستگی خود را درمان و متوقف سازید و از سطح جدید انرژی و تمرکز حواس خود لذت ببرید .
تلاش کنید تا عمق تنفستان را افزایش دهید
درست نفس بکشید. اغلب اوقات ما بدون اینکه متوجه باشیم خیلی کوتاه نفس می کشیم و حتی متوجه نمی شویم که اکسیژن کافی دریافت نمی کنیم. سعی کنید از لباس هایی در خانه استفاده کنید که راحت باشند تا بتوانید عمیق تنفس کنید . آنها به راحت تر و بهتر خوابیدن نیز کمک می کنند .
درست نفس بکشید. اغلب اوقات ما بدون اینکه متوجه باشیم خیلی کوتاه نفس می کشیم و حتی متوجه نمی شویم که اکسیژن کافی دریافت نمی کنیم. سعی کنید از لباس هایی در خانه استفاده کنید که راحت باشند تا بتوانید عمیق تنفس کنید . آنها به راحت تر و بهتر خوابیدن نیز کمک می کنند .
سلامت تیروئیدتان را بررسی کنید
اگر طبق برنامه همیشگی به رختخواب می روید ولی برای به خواب رفتن و یا در خواب ماندن مشکل دارید، شاید باید آن را با دکتر متخصص در میان بگذارید . اگر مدت کوتاهی است که این مشکل را دارید، می تواند علت فیزیکی داشته باشد و حتماً باید تیروئید را چک کنید .
بیشتر خانم ها، کم کاری تیروئید دارند ولی نمی دانند. این مشکل، اغلب توسط دکترها نیز فراموش می شود. پس خودتان درخواست آزمایش تیروئید کنید، مخصوصا اگر پوست خشک دارید، وزن اضافه کرده اید و احساس خستگی مفرط می کنید .
اصلاح رژیم غذایی
در بعضی موارد خستگی مزمن ممکن است به علت فقر مواد معدنی باشد. حتی اگر تلاش می کنید که تغذیه سالم داشته باشید واقعا مشکل است که تمام مواد مورد نیاز بدن را به اندازه کافی دریافت کنید. اغلب خانم ها به علت کمبود آهن، اکسیژن کافی به سلولهای خونی آنها نمی رسد .
بدوید؛ مخصوصا همراه با دوستانتان فعالیت های بدنی به بالا بردن مقاومت بدن کمک می کند. بدن شما به فعالیت هایی که باعث بالا بردن مقاومت قلب و شش ها می شود و همچنین به فعالیت هایی که به شما انرژی می دهد و استرس را از بین می برد، احتیاج دارد .
اگر طبق برنامه همیشگی به رختخواب می روید ولی برای به خواب رفتن و یا در خواب ماندن مشکل دارید، شاید باید آن را با دکتر متخصص در میان بگذارید . اگر مدت کوتاهی است که این مشکل را دارید، می تواند علت فیزیکی داشته باشد و حتماً باید تیروئید را چک کنید .
بیشتر خانم ها، کم کاری تیروئید دارند ولی نمی دانند. این مشکل، اغلب توسط دکترها نیز فراموش می شود. پس خودتان درخواست آزمایش تیروئید کنید، مخصوصا اگر پوست خشک دارید، وزن اضافه کرده اید و احساس خستگی مفرط می کنید .
اصلاح رژیم غذایی
در بعضی موارد خستگی مزمن ممکن است به علت فقر مواد معدنی باشد. حتی اگر تلاش می کنید که تغذیه سالم داشته باشید واقعا مشکل است که تمام مواد مورد نیاز بدن را به اندازه کافی دریافت کنید. اغلب خانم ها به علت کمبود آهن، اکسیژن کافی به سلولهای خونی آنها نمی رسد .
بدوید؛ مخصوصا همراه با دوستانتان فعالیت های بدنی به بالا بردن مقاومت بدن کمک می کند. بدن شما به فعالیت هایی که باعث بالا بردن مقاومت قلب و شش ها می شود و همچنین به فعالیت هایی که به شما انرژی می دهد و استرس را از بین می برد، احتیاج دارد .
میزان نگرانی ها را کاهش دهید
کمتر نگران باشید. نگران بودن نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی کند بلکه شما را بیمار می کند. اگر در زندگی مشکل غیرقابل حلی دارید که باعث استرس می شود، شما باید با آن سر و کله بزنید و آن را بپذیرید. کنار گذاشتن مشکلات باعث حل آنها نمی شود و عاقبت از کنترل شما خارج خواهد شد. وقتی به کمک احتیاج دارید، از دیگران کمک بخواهید. اگر می دانید که باید تغییر کنید، راه هایی را که می توانید انجام دهید را امتحان کنید. اولین گام را برای آن چه باید انجام دهید، بردارید تا به آنچه می خواهید برسید .
کمتر نگران باشید. نگران بودن نه تنها کمکی به حل مشکلات نمی کند بلکه شما را بیمار می کند. اگر در زندگی مشکل غیرقابل حلی دارید که باعث استرس می شود، شما باید با آن سر و کله بزنید و آن را بپذیرید. کنار گذاشتن مشکلات باعث حل آنها نمی شود و عاقبت از کنترل شما خارج خواهد شد. وقتی به کمک احتیاج دارید، از دیگران کمک بخواهید. اگر می دانید که باید تغییر کنید، راه هایی را که می توانید انجام دهید را امتحان کنید. اولین گام را برای آن چه باید انجام دهید، بردارید تا به آنچه می خواهید برسید .
چرت بزنید
من به قدرت چرت زدن اعتقاد دارم؛ چرت زدن تنها با بستن چشم ها و احساس آرامش می تواند حتی برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه شما را سرحال کند. به خودتان اجازه استراحت دهید. شما انسان هستید نه یک آدم آهنی. چرت زدن باعث شارژ شدن دوباره مغز می شود و شما را برای کار بیشتر آماده می کند .
من به قدرت چرت زدن اعتقاد دارم؛ چرت زدن تنها با بستن چشم ها و احساس آرامش می تواند حتی برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه شما را سرحال کند. به خودتان اجازه استراحت دهید. شما انسان هستید نه یک آدم آهنی. چرت زدن باعث شارژ شدن دوباره مغز می شود و شما را برای کار بیشتر آماده می کند .
خوراکی های انرژی زا بخورید
لیستی از غذاهای انرژی زا وجود دارد که شما را شاداب می کند: میوه ها و سبزیجاتی مانند مرکبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی و اسفناج، نان جو و انواع نان های گندم، لوبیا، فلفل، ماهی سالمون، خشکبار مانند بادام و تخمه آفتابگردان .
لیستی از غذاهای انرژی زا وجود دارد که شما را شاداب می کند: میوه ها و سبزیجاتی مانند مرکبات، توت فرنگی، گوجه فرنگی و اسفناج، نان جو و انواع نان های گندم، لوبیا، فلفل، ماهی سالمون، خشکبار مانند بادام و تخمه آفتابگردان .
آب بنوشید
در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید و سطح آب بدن خود را بالا نگه دارید . خیلی از ما به اندازه کافی آب نمی نوشیم و متوجه نمی شویم خستگی مفرط ناشی از پایین آمدن سطح آب بدن است .
بدن شما برای فعالیت احتیاج به مایعات دارد. حتی ماشین هم احتیاج به آب دارد؛ پس با آب خوردن موتور بدن خود را تنظیم کنید و ببینید چگونه خستگی از بین می رود .
در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید و سطح آب بدن خود را بالا نگه دارید . خیلی از ما به اندازه کافی آب نمی نوشیم و متوجه نمی شویم خستگی مفرط ناشی از پایین آمدن سطح آب بدن است .
بدن شما برای فعالیت احتیاج به مایعات دارد. حتی ماشین هم احتیاج به آب دارد؛ پس با آب خوردن موتور بدن خود را تنظیم کنید و ببینید چگونه خستگی از بین می رود .
از تفکر منفی پرهیز کنید
از آدم های منفی دوری کرده یا رابطه خود را با آنها به شدت محدود کنید . شما آدم هایی که هیچ وقت از زندگی راضی نیستند و هیچ وقت خوشحال نیستند را می شناسید. آنها همیشه شکایت می کنند و می خواهند نظرات شما را بدانند ولی هیچ گاه به آنها گوش نمی دهند و یا از کسانی که شما را تحقیر یا بسیار انتقاد می کنند، نیز دوری کنید .
اینها آدم هایی با نگرش مریض هستند و همیشه شما را خسته می کنند و انرژی شما را کاهش می دهند .
از آدم های منفی دوری کرده یا رابطه خود را با آنها به شدت محدود کنید . شما آدم هایی که هیچ وقت از زندگی راضی نیستند و هیچ وقت خوشحال نیستند را می شناسید. آنها همیشه شکایت می کنند و می خواهند نظرات شما را بدانند ولی هیچ گاه به آنها گوش نمی دهند و یا از کسانی که شما را تحقیر یا بسیار انتقاد می کنند، نیز دوری کنید .
اینها آدم هایی با نگرش مریض هستند و همیشه شما را خسته می کنند و انرژی شما را کاهش می دهند .
آسوده بخوابید
سیکل تکمیل خواب انسان ۹۰ دقیقه است که اگر بین این سیکل بیدار شوید، احساس خستگی می کنید به همین علت است که اگر در طول شب ۳۰:۷ بخوابید، بعد از بیدار شدن کمتر احساس خستگی می کنید، تا این که ۸ ساعت بخوابید. همچنین برای داشتن خوابی راحت نباید با معده پر به رختخواب بروید زیرا باعث می شود سخت به خواب روید و همچنین کیفیت خواب شما را نیز از بین می برد.
سیکل تکمیل خواب انسان ۹۰ دقیقه است که اگر بین این سیکل بیدار شوید، احساس خستگی می کنید به همین علت است که اگر در طول شب ۳۰:۷ بخوابید، بعد از بیدار شدن کمتر احساس خستگی می کنید، تا این که ۸ ساعت بخوابید. همچنین برای داشتن خوابی راحت نباید با معده پر به رختخواب بروید زیرا باعث می شود سخت به خواب روید و همچنین کیفیت خواب شما را نیز از بین می برد.
مجید غفوری