بکر‌زایی در آناکوندا

آناکوندا (یا بوای آبی) گونه‌ای مار آبزی از خانواده اژدرماران (مارهای بوآ) است که در رودها و مرداب‌های جنگل‌های انبوه آمریکای جنوبی زندگی می‌کند.

آناکوندا سمی نیست ولی قربانیان خود را با پیچیدن بدن به دور آن‌ها و درهم فشردن می‌کشد. درازای بدن این خزنده بین هفت‌ونیم تا نه متر است. از لحاظ وزن سنگین‌ترین مار جهان است که حدود 270 کیلوگرم وزن دارد به عبارتی 120 کیلوگرم سنگین تر از پایتون. بزرگترین گونه آناکوندا، آناکوندای سبز می‌باشد.

ماری که بدون جفت نر، تولید مثل کرد!
تولد شگفت‌انگیز مار‌های آناکوندا از مادری که فقط با مار‌های ماده معاشرت داشته، نمونه‌ای از «پارتنوجنسیس» یا «بکر‌زایی» است. پارتنوجنسیس واژه‌ای با ریشه یونانی است.
آنا یک مار ۸ سالۀ تقریبا ۳ و نیم متری (۱۰ فوت) سبز‌رنگ است، که در آکواریوم نیو انگلند در شمال آمریکا زندگی می‌کند. در این آکواریوم، که در معرض نمایش عموم است، فقط مار‌های ماده نگه داشته می‌شوند تا از تولیدمثل آنها جلوگیری شود.
اما آنا برای تولید مثل به جفت نر احتیاج نداشت.
کارکنان این آکواریوم که انتظار دیدن چنین صحنه‌ای را نداشتند، در کمال شگفتی چند «مار تازه متولد شده» در آکواریوم پیدا کردند. آن‌ها سپس متوجه شدند آنا هنوز در حال به دنیا آوردن نوزادان است. (آناکوندا‌ها زنده‌زایی می‌کنند.)
دامپزشکان این زاد و ولد را «بکرزایی» یا همان «پارتنوجنسیس» اعلام کردند. بکرزایی، همانطور که از نامش پیداست، تولیدمثل غیرجنسی است که طی آن یک تخم بارور‌نشده به جنین تبدیل می‌شود.
نکته اینجاست که بکرزایی در مهره‌داران، که مار هم جزو آنهاست، به شدت نادر است. مهره‌داران از طریق تولیدمثل جنسی زاد و ولد می‌کنند. از جمله مهره‌داران نادری که بکرزا هستند می‌توان به اژد‌های کومودو و برخی گونه‌های پرندگان، کوسه‌ها و بعضی از گونه‌های مار، مثل افعی گودال، اشاره کرد. اما بکرزایی دومین بار است که در کل مار‌های آناکوندا و اولین بار است که در یک آناکوندای سبز، گزارش شده است.
اکثر جوجه‌های آنا مرده متولد شدند و از سه جوجه‌ای که زنده متولد شدند، یکی از آنها دو روز بعد مرد، که البته در بکرزایی طبیعی است.
تونی لاکاس، سخنگوی آکواریوم به روزنامه واشنگتن پست گفت: «بکرزایی بسیار آسیب‌پذیر است. بکرزایی یک استراتژی تولید‌مثل بسیار شگفت‌انگیز و منحصربه‌فرد است. در‌عین‌حال، جوجه‌هایی که از این طریق متولد می‌شوند نسبت به آن‌ها که از طریق تولید‌مثل جنسی به‌وجود می‌آیند، احتمال بقایشان کمتر است.»
دو جوجه ماری که زنده مانده‌اند حالشان خوب است.
زیست‌شناسان برای تایید بکرزایی در آنا از جوجه‌های او تست دی ان‌ای گرفتند که مشخص شد الگوی ژنتیکی مار‌های متولد شده کاملا منطبق بر الگوی ژنتیکی آناست؛ بنابراین هر احتمال دیگری در این زمینه رد شد.