سقوط قسطنطنیه به واقعه فتح استانبول پایتخت امپراتوری روم شرقی که توسط ترکان عثمانی رخ داد گفته می‌شود. فرماندهی سپاه عثمانی با سلطان محمد فاتح و امپراتور کنستانتین یازدهم پالایولوگوس فرمانده سپاه امپراتوری روم شرقی بود. محاصره از جمعه ۶ آوریل ۱۴۵۳ تا سه‌شنبه ۲۹ مه همان سال (طبق گاه‌شماری یولیانی) به طول انجامید.
سقوط قسطنطنیه، پایان امپراتوری بیزانس را بعد از ۱۱۰۰ سال رقم زد و ضربهٔ بزرگی برای جامعه مسیحیت بود. بعد از پیروزی، سلطان محمد فاتح قسطنطنیه را پایتخت جدید امپراتوری عثمانی قرار داد. چندین روشنفکر و دانشمند یونانی و غیر یونانی این شهر را قبل و بعد از محاصره به مقصد ایتالیا ترک کردند. این دانشمندان که کتابهای زیادی از دوران باستان با خود داشتند، به ایتالیا مهاجرت کردند و ضمن اشاعه کتب باستان، علوم و ادبیات یونان باستان را با خود به آن سرزمین منتقل ساختند و همچنین با تکمیل صنعت چاپ در سال ۱۴۵۷ میلادی کمک بزرگی به انتشار این آثار صورت گرفت و درنتیجه نهضت ادبی بزرگی در دنیای آن زمان ایجاد شد که به نهضت انسان‌گرایی معروف است. استدلال شده است که این واقعه به رشد رنسانس کمک کرد. برخی سقوط استانبول را نقطه عطفی در پایان قرون وسطی و آغاز رنسانس می دانند.
کنستانتین یازدهم
Κωνσταντίνος ΙΑ' Δραγάσης Παλαιολόγος
کنستانتین فردی شجاع و پرانرژی بود که میراثی ویران را دریافت داشته بود. در ۱۴۵۱ محمد دوم سلطان جدید عثمانی شد و تمام منابع خود را برای تصرف قسطنطنیه به‌کار گرفت. کنستانتین نیز در مقابل، تمام توان خود را برای دفاع از شهر به کار بست و حتی برای جلب حمایت غرب، پیروی کلیسای ارتدکس یونان از کلیسای کاتولیک روم را اعلام نمود که مورد انتقاد گروه‌های مخالف اتحاد دو کلیسا قرار گرفت و در نهایت نتیجه‌ای نیز در بر نداشت. او پیشنهاد محمد دوم برای تسلیم شهر در عوض گذشتن از جان او و ادامهٔ فرمانرواییش در میسترا را نپذیرفت و در نتیجه ترک‌ها قسطنطنیه را به محاصرهٔ خود درآوردند.
کنستانتین با ۷۰۰۰ نفر نیرو در برابر ارتش پر تعداد عثمانی که درعین‌حال مجهز به ابزارآلات پیشرفته‌ای بودند که توسط مهندسی غربی برایشان تهیه شده بود قرار گرفت و به دفاع از شهر پرداخت. قسطنطنیه سرانجام در ۲۹ مه ۱۴۵۳ سقوط کرد و ترکان با عبور از دیوارهای شهر وارد آن شدند. کنستانتین یازدهم با سربازان باقی‌مانده‌اش به نبرد با مهاجمان ادامه داد و درنهایت او نیز در همان روز کشته شد. او آخرین امپراتور روم شرقی بود که با مرگ او و تصرف قسطنطنیه به‌دست ترکان عثمانی، امپراتوری بیزانس نیز به پایان خود رسید.