حیدر
عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درخصوص مصرف گیاهان سنتی اظهار داشت: بنا
به نظر تمامی حُکما انسان‌ها باید در حفظ سلامتی خود کوشا باشند و با توجه
به طبع خود اقدام به مصرف مواد غذایی خاص نمایند. در عصر حاضر و با رشد
چشمگیر علم و تکنولوژی اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد خواص و مضرات گیاهان
دارویی در اختیار مردم گذاشته شده و استقبال مردم در دهه اخیر برای
استفاده از این گیاهان به منظور درمان بیماری‌ها و حتی تناسب اندام رشدی
صعودی داشته است.
وی
بیان کرد: برای بهره‌مندی از مواهب الهی باید به چندین نکته مهم توجه کرد و
آن آشنایی با گیاهان سمی، نیمه‌سمی و غیر سمی است؛ بنابراین باید مصرف
گیاهان دارویی زیر نظر متخصص طب سنتی صورت گیرد تا در مدت معینی منجر به
پیشگیری و درمان بیماری‌ها شود.
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی در خصوص باور غلط رایج بین افراد مبنی بر بی‌ضرر
بودن گیاهان دارویی عنوان کرد: در ساخت یک داروی گیاهی باید نکاتی از قبیل
مقدار، ترکیب، سازگاری مصلحات و طبع گیاهان مد نظر قرار داده شود. از سوی
دیگر برخی از گیاهان سمی هستند و مصرف خودسرانه آن‌ها می‌تواند سبب مسمومیت
گوارشی، اختلالات روحی و روانی مانند جنون و حتی در بعضی مواقع مرگ شود.
عظمایی
افزود: خستگی، ضعف عمومی، سر گیجه، توهم، سردرد، بی‌حالی، نامنظمی حرکات
قلب (آریتمی)، تاری دید، دوبینی، بی‌اشتهایی، تهوع و استفراغ از علائم
استفاده بی‌رویه و خودسرانه گیاهان دارویی سمی محسوب می‌شوند.
آشنایی با طرز صحیح استفاده از چند گیاه رایج
*** زیره
وی
با اشاره به انواع مختلف زیره تاکید کرد: اشخاص از زیره بیشتر برای لاغری و
رفع نفخ استفاده می‌کنند. اما باید در نظر داشته باشند که مصرف این گیاه
به تنهایی در دراز مدت موجب ایجاد لک در بدن می‌شود. پس در صورت نیاز با
توجه به نوع بیماری باید با گیاهان دیگری ترکیب شود تا عوارض آن از بین
برود.
*** رازیانه (بادیان)
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه رازیانه سبب ازیاد شیر می‌شود،
تصریح کرد: این گیاه تنظیم کننده هورمون‌های زنانه بوده و افزایش قوای جنسی
زنان را به همراه دارد. از عوارض مصرف بیش از حد آن می‌توان به بروز جوش
در بدن به خصوص در چانه اشاره کرد. خانم‌های مجرد باید زیر نظر متخصص طب
سنتی اقدام به مصرف آن کنند.
عظمایی
اظهار داشت: استفاده از رازیانه در مردان منجر به از بین رفتن قوای جنسی
می‌شود. خانم‌ها بهتر است این گیاه را به همراه آویشن و تخم شوید مصرف
کنند.
*** گل گاوزبان
وی
گفت: اشخاص باید گل گاوزبان را حتما به صورت دَمکرده میل و از جوشاندن آن
اجتناب کنند. این گیاه خاصیت آرام‌بخشی و خواب آوری داشته و سبب افزایش
فشار خون می‌شود. افراد باید گل گاو زبان را به همراه گیاهانی مانند
سُنبُل‌الطیب و چای ترش استفاده کنند.
*** شوید
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی افزود: شوید خاصیت لاغرکننده و کاهنده چربی خون
دارد، استفاده دراز مدت و به تنهایی از این گیاه با تحت تاثیر قرار دادن
مردمک چشم موجب بروز مشکلاتی در چشم می‌شود؛ بنابراین آن را باید با رعایت
اعتدال یا همراه با گیاهان دیگری مانند زنیان و زیره سبز مصرف کرد.
*** برگ سنا
عظمایی
عنوان کرد: برگ سنا به عنوان مسهل قوی برای رفع یبوست به کار می‌رود.
استفاده مداوم و به تنهایی از این گیاه سبب نابودی پرزهای روده و اختلال در
حرکات دودی روده می‌شود. افراد در صورت نیاز باید برگ سنا را به همراه گل
ختمی، تخم گشنیز و گل محمدی استفاده کنند.
*** سیر
وی
با بیان اینکه میل کردن یک تا ۲ حبه سیر به شکل خرد شده به همراه آب موجب
از بین رفتن میکروب‌های مضر معده به خصوص "هیلکوباکتری‌پیلوری" می‌شود،
تاکید کرد: سیر همچنین ضد چربی و فشار خون نیز بوده و مصرف آن در مبتلایان
به آسم توصیه می‌شود. اشخاص باید در نظر داشته باشند که زیاده‌روی در
استفاده از سیر، نابودی میکروب‌های مفید معده را به همراه دارد.
*** اسفرزه
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی تصریح کرد: لعابِ اسفرزه به عنوان مسهل به کار
برده می‌شود. همچنین لعاب این گیاه برطرف کننده تب، حرارت و خونریزی‌های
داخلی بدن بوده. افراد باید از آسیاب کردن اسفرزه پرهیز کنند، زیرا مصرف
اسفرزه آسیاب شده باعث خفگی می‌شود.
*** بِه دانه
عظمایی
توصیه کرد: لعاب دانه میوه بِه نرم کننده سینه، ریه و ضد سرفه بوده.
همچنین استفاده از لعاب دانه این میوه نیز منجر به رفع خِس‌خِس سینه نیز
می‌شود. اشخاص برای این منظور باید هسته یا دانه میوه بِه را داخل آب جوش
ریخته و سپس لعاب آن را میل کنند. افراد باید از جویدن دانه بِه خودداری
کرده، زیرا هسته این ماده‌ای به نام "اسید سیاندریک" داشته که سبب مسمومیت
می‌شود.
*** عدس
وی
اظهار داشت: عدس دارای طبع سرد بوده بنابراین مصرف آن در مبتلایان به
افسردگی توصیه نمی‌شود. عدس خونساز است و افراد باید آن را به همراه
ادویه‌های گرم مانند زنجبیل، دارچین و به خصوص گُلپر میل کنند.
گیاهان نیمه سمی
*** سداب
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی عنوان کرد: سُداب و لاکِ مغسول در ترکیب داروهای
گیاهی به مقدار خیلی کم مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده زیاد از آن‌ها
باعث آسیب به دستگاه گوارش می‌شود.
*** هندوانه ابوجهل (حَنظَل)
عظمایی گفت: هندوانه ابوجهل کاهنده قند خون بوده و مصرف نادرست این میوه سبب وارد شدن آسیب به کلیه می‌شود.
گیاهان ممنوعه در دوران بارداری
وی تاکید کرد: در مورد زنان باردار استفاده از هر نوع گیاه دارویی باید زیر نظر متخصص طب سنتی صورت گیرد.
مصرف
گیاهانی از قبیل آویشن، پونه کوهی، جعفری، کاکوتی، مرزنجوش، زعفران، گل
ختمی و کاکُنَج (عروسک پشت پرده) در دوران بارداری ممنوع است و می‌تواند به
مادر و جنین صدمه وارد کند. اما مصرف گل گاو زبان و گل ختمی در یک هفته
پایان بارداری سبب کاهش درد زایمان می‌شود.
کُندُر
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی تصریح کرد: زنان باردار می‌توانند روزانه یک عدد
کُندُر به مدت یک ماه استفاده کنند. مصرف بیشتر این گیاه (از نظر مقدار و
طول زمان مصرف) موجب بروز بیش فعالی در نوزاد می‌شود. کندر با جذب رطوبت
معده، از ضعیف شدن حافظه جلوگیری می‌کند.
عظمایی
توصیه کرد: استفاده از عسل، چهار مغز (فندق، گردو، بادام و پسته)، مویز و
انجیر در زنان باردار باعث تقویت هوش و حافظه نوزاد می‌شود.
تداخل داروهای شیمیایی با گیاهی
وی
اظهار داشت: افراد باید از مصرف همزمان داروهای شیمیایی با گیاهی امتناع
کنند. به دلیل اینکه داروهای گیاهی می‌توانند اثر برخی از داروهای شیمیایی
را خنثی یا چند برابر کرده به طور مثال مبتلایان به بیماری دیابت اگر همراه
با داروی قند اقدام به استفاده از گیاه بابا آدم نمایند، ممکن است دچار
افت شدید قند خون و کُمای دیابتی شوند.
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی در خصوص مبتلایان به فشار خون عنوان کرد: اشخاصی
که دچار فشار خون بالا هستند در صورتی که همزمان با داروی فشار خون
میوه‌هایی مانند گریپ فروت مصرف یا نوشیدنی‌هایی همچون آب زرشک و چای میل
کنند با افت فشار خون مواجه می‌شوند.
عظمایی تاکید کرد: در صورت استفاده از داروهای شیمیایی با گیاهی رعایت فاصله زمانی ۲ تا سه ساعته بین آن‌ها ضروری است.
گیاهان سمی
وی
یادآور شد: گیاهانی مانند فِرفیون، تاتوره، شوکران، خَرزَهره، کرچک،
خَربَقِ سفید، کَچولِه، مهر گیاه، گل انگشتانه و بذرالبَنج از جمله گیاهان
سمی به شمار می‌آیند بنابراین باید از مصرف آن‌ها امتناع شود.
اگر از مکمل دارویی زردچوبه استفاده کرده یا به انواع خوراکی‌ها از این ادویه اضافه می‌کنید باید قبل از مصرف درخصوص عوارض جانبی ناخواسته آن اطلاعات کافی داشته باشید.
خطرات استفاده بیش از حد زردچوبه
از جمله عوارض جانبی زردچوبه می‌توان موارد زیر را نام برد:خونریزی:
زردچوبه
موجب کاهش لخته شدن خون می‌شود؛ که این حالت در نهایت می‌تواند باعث
افزایش خطر بروز کبودی و خونریزی در افرادی که از اختلالات خونریزی رنج
می‌برند شود.
زردچوبه
همچنین به برخی داروها واکنش نشان می‌دهد و اگر فرد به هر دلیل در بخشی از
بدن دچار خونریزی شده باشد ممکن است باعث افزایش خونریزی و بند نیامدن آن
شود.
ریفلاکس معده و مری:
یکی از مضرات استفاده از زردچوبه بروز مشکلات گوارشی از جمله ریفلاکس و بازگشت اسید معده به مری است.
همچنین مصرف زردچوبه می‌تواند در بیماران مبتلا به آرتریت یا ورم مفاصل باعث مشکلات گوارشی شود.
کارشناسان
براین اساس توصیه می‌کنند افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند یا دارو
برای بر طرف کردن ترش کردن معده، هاضمه و یا سوزش سر دل مصرف می‌کنند از
ادویه زردچوبه به همراه غذا استفاده نکنند.
مشکلات کیسه صفرا:
زردچوبه حاوی مقادیر قابل توجهی از اگزالات است که ماده‌ای شیمیایی و موثر در افزایش خطر سنگ کیسه صفرا در بزرگسالان است.
در
یک مطالعه که در مجله آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شده، مصرف زردچوبه با
افزایش قابل توجهی از ماده اگزالات در بدن و حتی یافت آن در نمونه ادرار
داوطلبان همراه بوده است.
همچنین افرادی که دارای مشکل سنگ کلیه هستند نیز باید تا حد امکان از مصرف زردچوبه خودداری کنند، زیرا اگزالات باعث تشکیل سنگ‌های متبلور در بدن می‌شود.
کاهنده فشارخون:
باوجود
اینکه مصرف زردچوبه برای کاهش فشارخون موثر است، اما در افرادی که مبتلا
به بیماری فشارخون پایین هستند مصرف این ادویه باید با احتیاط همراه باشد،
زیرا می‌تواند باعث افت شدید فشارخون و به دنبال آن بروز مشکلات در سلامتی
فرد شود.
بروز حالت تهوع:
یکی دیگر از مشکلاتی که مصرف زردچوبه ایجاد می‌کند بروز حالت تهوع است، بویژه اگر زیاد از آن استفاده شود.
کارشناسان مصرف به اندازه و استاندارد این ادویه را در دوران بارداری بی‌خطر می‌دانند، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند سبب مشکلاتی چون سوء هاضمه، استفراغ، دل درد و مشکلات گوارشی برای مادر شود، از آنجا که دوران بارداری یکی از زمان‌های بسیار مهم و تاثیر گذار در زندگی هر بانویی است و هرگونه مشکل می‌تواند سلامت جنین را به خطر انداخته و باعث بدنیا آمدن کودک با انواع بیماری‌ها شود، متخصصان توصیه می‌کنند زنان باردار توجه خاصی بر رژیم غذایی خود داشته باشند.
ماسک زردچوبه برای این افراد ممنوع:
از
زردچوبه می‌توان به عنوان ماسک زیبایی استفاده کرد، مخلوط این ادویه با آب
و یک روغن گیاهی مانند روغن نارگیل یا زیتون می‌تواند باعث درخشان شدن
پوست، ترمیم جای زخم و رفع چین و چروک‌های پوستی شود، اما افرادی که پوست
روشن و سفید دارند باید در استفاده از این ماسک احتیاط کنند، زیرا می‌تواند
جذب صورت شود و تا چند روز اثر زردی بر روی پوست بماند.
البته
این رنگ زرد به تدریج از روی چهره پاک می‌شود و جای نگرانی نیست، اما برای
افرادی که سریعاً می‌خواهند به کارهای روزمره خود بپردازنند و پوست روشنی
دارند می‌تواند کمی دردسر زا باشد.
در
کنار این موارد کورکومین موجود در زردچوبه یک ماده بسیار مفید برای
سلامتی، رفع بسیاری از عوامل آلرژی زا در بدن، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری
از ابتلا به سرطان و بیماری دیابت است، اما این ادویه باید به میزان
استاندارد و مجاز دررژیم غذایی فرد مصرف شود.