ضد یخ،اتیلن گلیکول،دستگاه خنک کننده

چون در موتور عمل احتراق صورت می گیرد بنا براین درقطعات داخل موتور اتومبیل حرارت تولید می شود و اگراین حرارت به وسیله دستگاه خنک کننده گرفته نشود، باعث خسارات زیادی می گردد و از طرفی کمبودحرارت نیز باعث خرابی موتور خواهد شد پس موتور باید همیشه دارای حرارت متعادل باشد. بهترین حرارت برای موتور 73.8  الی 82 درجه سانتی گراد (65 الی180 درجه فارنهایت) است.
انواع دستگاههای خنک کننده
الف)دستگاه خنک کننده مستقیم، که کلیه دستگاه با هوا خنک می شود.
ب) دستگاه خنک کننده غیر  مستقیم، که کلیه دستگاه با آب خنک می شود.

قطعات دستگاه خنک کننده آبی
الف )شیلنگ تحتانی
ب) پمپ آب
ج) بدنه سیلندر
د) رادیاتور
ه) سرسیلندر
و) ترموستات
ز) شیلنگ فوقانی
ح) پروانه

برای جلوگیری از یخ زدن آب داخل موتور و رادیاتور در هوای سرد زمستان و یا جوش آوردن در فصل تابستان که موجب خسارت زیادی در موتور و رادیاتور می‎شود از ضد یخ استفاده می‎شود. جنس ضد یخ باید به گونه‎ای تهیه شود که اثر نامطلوب بر روی قطعات یاد شده در بالا نداشته باشد . محلول ضد یخ در سیستم خنک کننده از منجمد شدن مایع موجود در سیستم جلوگیری وبلوک سیلندر را از خطر ترکیدن محافظت می کند. نکته بسیار مهم این است که ضدیخ را نباید فقط در فصل سرد سال استفاده کرد، بلکه باید در تمام طول سال و آن هم به دلیل اهمیت حفظ موتور از خوردگی مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه اینکه مهم‌ترین وظیفه ضدیخ ، محافظت از خوردگی در موتور ، به خصوص در فصل های گرم سال است. پس باید به خاطر داشته باشیم که وجود ضدیخ در موتور در تمام طول سال اهمیت بسیار زیادی برای حفظ دوام موتور دارد. لذا تولیدکنندگان این ترکیب شیمیایی نام   «ضدیخ- ضدجوش- ضدزنگ» را برای این محصول انتخاب می‌نمایند.

ضدیخ ها از نظر کیفی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
1-  ضدیخ های با پایه معدنی : که عمده ترین نوع ضدیخ موجود در بازار و پر مصرف ترین آن است و زمان کارکردشان در موتور دو سال است.
۲-  ضدیخ های پایه آلی: که به واسطه نوع مواد افزودنی مورد استفاده در آنها دارای طول عمر طولانی‌تری نسبت به ضدیخ‌های معدنی هستند . این ضدیخ ها زمان کارکردشان در موتور سه سال است.
نکاتی که در استفاده از ضدیخ باید مدنظر قرار گیرد:
مشابه هر ترکیب شیمیایی دیگر، ضدیخ از عناصر و مواد گوناگونی تشکیل یافته است که با گذشت زمان و محدودیت‌های زیست‌محیطی و قوانین وضع شده در این زمینه، روز به روز شرایط سخت‌تری برای تولیدکنندگان این ترکیب به وجود می‌آید. امروزه فرآورده «ضد یخ- ضد جوش» تولیدکنندگان معتبر، عاری از فلزات سنگینی همچون باریم و ترکیبات مضری از قبیل بوراکس می‌باشد که مصرف‌کننده در هنگام خرید بایستی به این نکته دقت نماید.
نکاتی که در هنگام استفاده از ضد یخ باید به آن توجه داشت:
- عمر مفید ضدیخ برحسب زمان و شرایط کاری متغیر می‌باشد. زمان مناسب تعویض ضدیخ دو سال، توصیه می‌شود.
- رنگ ضدیخ ربطی به کیفیت آن نداشته و سازندگان برای مشخص کردن محصولات خود از رنگ‌های گوناگونی استفاده می‌نمایند.
- همرنگ بودن ضدیخ‌ها دلیلی بر کیفیت یکسان آنها نیست بنابراین از مخلوط کردن آنها باید جداً اجتناب کرد.
در مورد نسبت صحیح رقیق‌سازی نیز باید به دستورالعمل سازندگان توجه نمود.
- اگر عمل مخلوط سازی به نسبت یک به یک با آب صورت گیرد، ضد یخ- ضد جوش تا دمای 36- درجه سانتیگراد نقطه انجماد مخلوط را پایین خواهد آورد.
- در مورد رقیق‌سازی نیز باید به دستور‌العمل سازندگان توجه کرد. اگر غلظت ضدیخ بیشتر از مقدار توصیه شده باشد، امکان خرابی واترپمپ و افزایش خوردگی وجود دارد. همچنین اگر غلظت ضدیخ کمتر از حد توصیه شده باشد، موجب افزایش نقطه انجماد و یخ زدن آن در مجاری سیستم رادیاتور می‌شود.

- توجه کنید که کیفیت آب استفاده شده در رقیق‌سازی ضد یخ، مهم است. حتی‌المقدور باید از آب با املاح کم استفاده کرد.
- سطح سیال باید دائماً کنترل شود تا از میزان مشخص شده کمتر نباشد.
- ضد یخ‌ها معمولا کف تولید نمی‌کنند. مشاهده کف می‌تواند به علت وارد شدن هوا به سیستم و سوراخ شدن بخش مکش واترپمپ باشد. در این صورت باید رادیاتور را کاملا تخلیه کرده و تمامی لوله‌های رابط، واشرها، بست‌ها و ترموستات را بررسی و نسبت به تعمیر قطعات معیوب اقدام کرد.

رسوبات ناشی از آب، ترکیدن موتور
در گذشته بیشتر از آب خالص برای انتقال حرارت داخلی موتور به رادیاتور استفاده می شد که مشکلاتی را در بر داشت. با توجه به نقطه انجماد آب (صفر درجه سانتیگراد) و نقطه جوش آب (یکصد درجه سانتیگراد)، آب در دماهای بسیار کم و یا بسیار زیاد کاربرد خود را به عنوان مایع خنک کننده از دست می دهد و از طرف دیگر قطعات آلومینیومی بدنه موتور در شرایط کارکرد موتور به اندازه ای گرم می شود که مشکل خوردگی به وجود می آید. استفاده از آب خالص باعث رسوب ناشی از املاح موجود در آب برروی محل های خورده شده در رادیاتور می شود و از نمایان شدن این نقاط جلوگیری می کند. برای جلوگیری از یخ زدن آب داخل موتور و رادیاتور در هوای سرد زمستان و یا جوش آوردن در فصل تابستان که موجب خسارت زیادی در موتور و رادیاتور می شود از ضدیخ استفاده می شود. جنس ضدیخ باید به گونه ای تهیه شود که اثر نامطلوب بر روی قطعات یاد شده را نداشته باشد. محلول ضدیخ در سیستم خنک کننده از منجمد شدن مایع موجود در سیستم جلوگیری و بلوک سیلندر را از خطر ترکیدن محافظت می کند.
نکته بسیار مهم این است که ضدیخ را نباید فقط در فصل سرد سال استفاده کرد، بلکه باید در تمام طول سال و آن هم به دلیل اهمیت حفظ موتور از خوردگی، مورد استفاده قرار داد. نتیجه اینکه مهم ترین وظیفه ضدیخ، محافظت از خوردگی در موتور، بخصوص در فصل های گرم سال است. پس باید به خاطر داشته باشیم که وجود ضدیخ در موتور در تمام طول سال اهمیت بسیار زیادی برای حفظ دوام موتور دارد. لذا تولید کنندگان این ترکیب شیمیایی نام »ضدیخ- ضدجوش- ضد زنگ« را برای این محصول انتخاب کرده اند.