دانستنیها

گلپر گیاهی است معطر که می‌ توان از تمام بخش های آن در صنعت غذا و دارو استفاده کرد.
گلپر گیاهی گلدار، ‌علفی و چند ساله از تیره چتریان است.
این گیاه بومی ایران بوده و در نواحی نمناک کوهستانی ایران و حاشیه ‌های آن می ‌روید.
همه ی گونه ‌های این گیاه معطر هستند و برخی گونه‌ ها در آشپزی ایرانی به عنوان ادویه و برخی دیگر در صنعت داروسازی کاربرد دارند.
دانه‌ های گلپر بسیار نازک بوده و دارای طعم تند و معطر است.
پودر دانه‌ های این گیاه بیشترین کاربرد را برای مواد غذایی دارد،‌ به عنوان مثال پودر گلپر را می ‌توان روی باقلای پخته،‌ عدس و دیگر حبوبات، سیب ‌زمینی پخته و انواع سوپ ها و خورش ‌ها و همچنین روی انار دانه شده پاشید.

ترکیبات گلپر
گلپر دارای مس بوده و از نظر ترکیبات شیمیایی به خصوص در دانه های آن، اسانس روغنی فراری وجود دارد که از گرد آن برای معطر ساختن بعضی غذاها استفاده می شود. مهم ترین روغن فرار موجود در گلپر، آنتول(anethole) نام دارد.

موارد استفاده از آنتول به شرح زیر است:
1- به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی و دارویی؛ از جمله در صنایع قنادی و شیرینی پزی، در محلول های دهان شویه، در خمیر دندان و یا گرده های مورد استفاده در دندانپزشکی، در آشامیدنی های غیرالکلی و فرآورده های دارویی دیگر.
2- به عنوان معطر کننده در صابون و خمیر دندان
3- به عنوان عامل حساس کننده در بی رنگ کردن فیلم های عکاسی
4- به عنوان عامل جذب کننده مواد در مشاهدات میکروسکوپی
5- به عنوان عامل ضد نفخ در مصارف دارویی
6- استفاده از آنتول در سنتز آلدئید
7- تهیه دی هیدرو آنتول به طریقه نیمه سنتزی
8- تهیه پارامتوکسی هیدرو تروپیک آلدئید


خواص دارویی این گیاه:
* اسانس گلپر به عنوان آنتی اکسیدان در کاهش خطرات قلبی عروقی و کاهش مقادیر لیپوپروتیئن های سرم نقش دارد.
* مقوی معده و سایر اندام‌ های گوارش است.
* ضد نفخ است.
* ترشحات معده را زیاد کرده و سموم بدن را دفع می ‌کند.
* ضد عفونی ‌کننده و میکروب کش قوی است.
* باعث ازدیاد شیر مادر است.
* خوردن کم آن باعث شادی و نشاط می ‌شود.
* برای هضم غذا موثر است.
* برای کمردردهای ناشی از رطوبت مفید است و می توان آن را همراه با غذا میل کرد.
* قطع کننده ی بلغم و دفع کننده ی باد و نفخ شکم است.
* بهترین دارو برای معالجه ی هیستری است.
* دم کرده ی ریشه ی آن برای رفع ناراحتی‌ های عصبی مفید است.
* برای تقویت حافظه کاربرد دارد.
* ضماد گلپر با موم و روغن جهت تسکین سیاتیک مفید است.
* ضماد گلپر با روغن زیتون برای از بین بردن سیاهى زیر چشم و مالیدن پخته ی آن با سرکه و پوست انار جهت بواسیر نافع است.
* پاشیدن گرد گلپر روى زخم ‌هاى خوره ‏اى و جذام سودمند می ‏باشد.

توجه:
* مصرف زیاد گلپر سبب سقط جنین می ‌شود، از این رو خانم‌ های باردار در خوردن زیاد آن مجاز نیستند.
* با وجود تمام خواص مثبت گلپر نباید از گرد گلپر به مقادیر زیاد استفاده کرد چون ایجاد تپش قلب می کند.
مقدار مجاز مصرف پودر دانه گلپر، 4 گرم در روز است.

گلپر
همهٔ گونه‌های سردهٔ گلپران معطر هستند و برخی گونه‌ها در آشپزی ایرانی به عنوان ادویه کاربرد دارند. گونه‌های دیگری از گلپر در صنعت داروسازی کاربرد دارد.
از نظر طب سنتی ایران این گیاه طبیعتی گرم و خشک دارد.
خواص دمنوش گلپر:
- دمنوش این گیاه برای هضم غذا موثر و ضد نفخ است
- ضد عفونی ‌کننده و میکروب کش قوی و ضداسپاسم است.
- جهت درمان رفلاکس معده، تهوع، استفراغ و سایرِ اختلالاتِ گوارشی کاربرد دارد.
- پودر دانه گلپر می تواند به عنوان یک داروی کشنده برای بعضی کرمهای داخل روده مصرف می شود.
- گلپر را جهت معالجه هیسترى (صرع)، عفونت‌هاى عصبى و رفع ناراحتی‌ های عصبی تجویز می‌کنند.
- دمنوش ریشه آن جهت درمان اختلالاتِ تنفسی، اختلالات ریوی، برونشیت و عفونت‌هاى دستگاه تنفس آن را تجویز میکنند.
- دمنوش این گیاه تحریک کننده اشتها است.
موارد منع مصرف گلپر:
- مصرف زیاد این گیاه باعث ایجاد تپش قلب برای فرد می شود.
- مصرف زیاد این گیاه باعث سقط جنین می شود.

طرز تهیه دمنوش گلپر:
یک قاشق غذا خوری پودر گل پر را در یک قوری ریخته و آب با دمای ۸۰ درجه سانتی گراد روی آن ریخته تا به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. این چای کمی تلخ است و برای شیرین کردن آن می توانید از عسل یا نبات استفاده کنید.

مشخصات گلپر:
گلپر گیاهی گلدار، علفی و چندساله از تیرهٔ چتریان است. این گیاه بومی ایران است و در ناحیه‌های نمناک کوهستانی ایران و مناطق پیرامونی می‌روید. همهٔ گونه‌های سردهٔ گلپران معطر هستند و برخی گونه‌ها در آشپزی ایرانی به عنوان ادویه کاربرد دارند. گونه‌های دیگری از گلپر در صنعت داروسازی کاربرد دارد. گل‌های این گیاه، سفید مجتمع به صورت چتر در انتهای ساقه‌های گل‌دهنده در قسمت بالای گیاه ظاهر می‌شود. میوه آن تخم مرغی، کمی ضخیم و معطر به رنگ سبز تیره به طول ۱٫۵ تا ۱ سانتی‌متر است.
قسمت های مورد استفاده این گیاه جوانه ها، ساقه ها و غنچه های نورسته آن می باشد. دانه های خشک این گیاه که بسیار معطر است همراه با اغذیه و به عنوان ادویه مصرف عمومی و همگانی دارد.