جسم
آلبرت انیشتین، یک روز بعد از آن که خودش به خاطر پاره شدن رگ «آنوریسم»
جان باخت، در ایالت نیوجرسی ایالات متحده سوزانده و خاکسترش در منطقه ای
نامعلوم، به رودخانه «دلاویر» سپرده شد، اما در این میان، بخشی از سلول های
بدن او، نه خاکستر شدند نه به بستر رودخانه رفتند.
صبح روز بعد
از فوت انیشتین، یکی کالبدشکافی روی جسد او صورت گرفت. این کار در
بیمارستان محل فوتش رخ داد و مجری آن، دکتر «توماس هاروی» بود. او یک نمونه
از اعضای داخل بدن انیشتین را برداشت و بعد مشهورترین مغز قرن را از جمجمه
اش خارج کرد و آن را نگه داشت.
اما هدف هاروی چه بود؟ او می
خواست ببیند آیا مغز انیشتین تفاوتی با مغز بقیه مردم دارد یا نه.او این
مغز را به صدها قسمت تقسیم کرد و در فورمالدئید نگه داشت. مغز انیشتین تا
پایان عمر، همراه هاروی بود و او آن را همراه خود، به نیوجرسی، کانزاس،
میسوری و در نهایت باز به نیوجرسی برد. مغز در یک جام، و جام در یک صندوق
ایمن و خنک نگهداری می شد. اما معدود دانشمندانی که هاروی آن ها را قبول
داشت و در آزمایش های مربوط به مغز انیشتین، به او کمک می کرند هم
نتوانستند هیچ تفاوت قابل ذکری بین این مغز و مغزهای دیگر پیدا کنند.
اما در پایان قرن بیستم، پافشاری روی تحقیق و آزمایش این مغز، منحصر به
انجام عمل جراحی بی سابقه ای شد. پس از سه سال تلاش، یک متخصص مغز به
نام«اریان دایموند» توانست هاروی را قانع کند که نمونه های مغز انیشتین،
نزد او امن خواهد بود. در سال 1993، چهار نمونه از این مغز (در ابعاد حبه
قند) که در شیشه مایونزی غوطه ور بود، به دست دایموند رسید.
دایموند و همکارانش عملیاتی طاقت فرسا و دشوار را برای شمردن تعداد سلول ها
و رشته های عصبی نمونه ها آغاز کردند. نتیجه چه بود؟ دانشمندان تایید
کردند که مغز انیشتین در قیاس با مغزهای عادی، نسبت «سلول های گلیال به
رشته های عصبی» بیشتری دارد. البته این نتیجه تنها در نمونه ای که از بخش
پایین و سمت چپ مغز (لوب جداری) برداشته شده بود، معنی دار بود. این بخش
مغز، نقش مهمی در توانایی درک ریاضی، انجام محاسبات، تجزیه و تحلیل و درک
بصری تئوری های پیچیده دارد. طبق این گزارش، مغز انیشتین نسبت به نمونه های
دیگر آزمایشگاه، 73 درصد سلول های گلیال بیشتری داشت.
با این
وجود، حیرت آورترین گزارش در سال 1999 منتشر شد. در این زمان، متخصص مغزی
به نام «ساندرا ویتلسون» به چیزهایی دست پیدا کرد که تا پیش از آن، محققان
دیگر در اختیارش نداشتند؛ عکس های مغز انیشتین، پیش از قطعه قطعه شدن.
ویتلسون این نکته را خاطرنشان کرد که نمونه لوب جداری (که در بالای بخش
پشتی مغز قرار گرفته)، 15 درصد بزرگ تر از حالت عادی است. او معتقد بود
ساختار مغز انیشتین سبب می شده که در بخش های مربوط به تحلیل بصری، فضایی و
محاسبات ریاضی، بتواند اتصالات عصبی بهتری داشته باشد.
تا امروز،
هنوز تکه های مغز انیشتین برای اهداف تحقیقاتی نگهداری می شوند، گرچه از
نظر علمی ارزش آن ها کمتر شده است. پس از ده ها سال نگهداری و ماجراجویی،
شاید هنوز هم این تکه ها بخواهند حقایقی را در مورد این مرد مشهور تاریخ،
برای ما نقل کنند.