دانستنیها

 بزرگترین منطقه مرده دریایی کشف شد
مناطق مرده، مناطق بدون اکسیژن یا بسیار کم اکسیژن از اقیانوس هستند که موجودات زنده بسیار محدودی توانایی بقا در آن را دارند. این مناطق در اعماق 200 تا 800 متری اقیانوس ایجاد می‌شوند، جایی که هجوم مواد مغذی شیمیایی باعث افزایش رشد جلبک ها می شوند و این افزایش رشد باعث افزایش جذب اکسیژن آب خواهد شد.
اکنون محققان باری دیگر این منطقه را مورد بررسی قرار داده و دریافته اند منطقه مرده با سرعتی بالاتر از حد انتظار در حال وسیعتر شدن است و نگرانی های جدی را برای ماهیگیران محلی و اکوسیستم منطقه ایجاد کرده است.
به گفته محققان این منطقه از اقیانوس در حال خفگی است، همه موجودات زنده،‌ از ماهی ها گرفته تا گیاهان دریایی برای بقا به اکسیژن نیاز دارند پس نمی توانند در این منطقه زندگی کنند.
خلیج عمان که وسعتی برابر 181 هزار کیلومتر مربع دارد، دریای عرب را به خلیج فارس متصل می کند و به دلیل ناپایداری های سیاسی و خطر راهزنان دریایی در منطقه دسترسی به این مکان برای محققان دشوار شده بود. اما اکنون یک جفت زیردریایی روباتیک به نام گلایدرهای دریایی به دانشمندان امکان دادند این منطقه را از راه دور بررسی کنند. این تجهیزات اکتشافی خودکار کوچک و سبک وزن هستند و اگر چه انرژی بسیار کمی مصرف می کنند، می توانند هزاران کیلومتر را پیموده و در عمق هزار متری به تحقیق بپردازند.
این دو کاوشگر برای هشت ماه به بررسی اعماق خلیج عمان پرداخته و میزان اکسیژن موجود در آب را ثبت کردند و داده‌های خود را از طریق ماهواره ارسال کردند. محققان سپس از مدل های رایانه ای برای تصویرسازی جریان های اقیانوسی و اکسیژنی که در این منطقه در گردش است استفاده کردند و دریافتند مناطق کم اکسیژن رشدی غیرمنتظره داشته اند.
دریای عرب زیستگاه گونه های متعددی از ماهی ها است که در میان آنها گونه هایی که با شرایط کم اکسیژنی تطبیق یافته اند نیز به چشم می خورد. اما تحقیقات جدید نشان می دهند میزان کمبود اکسیژن در خلیج عمان وخیم تر از حد تصور است و این وضعیت نه تنها برای موجودات دریایی،‌ بلکه برای انسان ها نیز عواقبی جبران ناپذیر خواهد داشت.



 مناطق مرده اقیانوس ها 4 برابر شده است
یک آنالیز علمی نشان می دهد که به واسطه تغییرات آب و هوایی، گستره'مناطق مرده' در اقیانوس ها، مناطقی که اکسیژن در آنها تقریبا وجود ندارد و جانداران امکان زنده ماندن ندارند، چهار برابر شده است.
مناطق مرده (Dead zone) یا مناطق هیپوکسیکی (کم اکسیژن)، مناطقی در اقیانوس‌ های جهان و دریاچه ‌های بزرگ هستند که در آنها اکسیژن مورد نیاز برای حیات دریایی در اعماق پایین آب از بین رفته است.
گسترش این مناطق از تبعات گرمایش جهان است، وضعیتی که ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای و در مناطق نزدیک به ساحل، ناشی از آلابنده های حاصل از روان آب های کشاورزی و فاضلاب می باشد.
مطالعه جدید که در مجله Science منتشر شد، نشان می دهد که افزایش آلاینده ها به علاوه تغییر اوضاع اقلیمی که نتیجه فعالیت های انسانی محسوب می شوند، در حال تغییر دادن شیمی زیستی اقیانوس ها و افزایش مصرف اکسیژن در این محیط ها هستند.
این تغییرات در بلندمدت احتمالا به از بین رفتن اکوسیستمی منجر شوند که در نهایت به آسیب های اجتماعی و اقتصادی منجر خواهد شد.
وضضعیت مناطق کم اکسیژن (اقیانوس) توسط گروهی از محققان شبکه اکسیژن جهانی (GO2NE) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نهادی که سال 2016 توسط کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی سازمان ملل متحد تشکیل شد.
محققان یاد شده مشخص کردند که اندازه این مناطق در اقیانوس ها که حداقل اکسیژن را دارند، از سال 1950 به اندازه منطقه ای حدودا برابر با وسعت اتحادیه اروپا گسترش یافته است.
این مطالعه نشان داد که حجم آب فاقد اکسیژن در اقیانوس ها در همین بازه زمانی بیش از چهار برابر شده است. همچنین تعداد مناطق هیپوکسیکی یا کم اکسیژن در سواحل 10 برابر شده و از کمتر از 50 به 500 منطقه رسیده است.
دنیس بریتبورگ، کارشناس بوم شناسی دریا در مرکز تحقیقات محیط زیست Smithsonian و نویسنده اصلی این مطالعه، کاهش اکسیژن اقیانوسی را از جمله جدی ترین اثرات فعالیت های انسانی در محیط زیست زمین عنوان کرد و گفت: اکسیژن برای تداوم حیات در اقیانوس ها یک عامل اساسی است.
وی افزود: با از دست دادن اکسیژن آب در دریاها، این مناطق دیگر برای بسیاری از ارگانیسم ها قابل سکونت نیستند. اما این تهدید تنها به حیات در اقیانوس ها محدود نمی شود، زیرا اقیانوس ها سرمنشا نیمی از اکسیژن سیاره زمین هستند.
به گفته محققان، رخدادهای مهم انقراض گونه ها در تاریخ زمین با گرم شدن آب و هوا و کمبود اکسیژن در اقیانوس ها ارتباط داشته است.
این دانشمندان معتقدند که عواقب منفی مترتب بر حیات جانداران در اقیانوس ها حتی در مناطقی که سطح اکسیژن در آن اندکی کم است، می تواند حائز اهمیت باشد؛ زیرا ممکن است حیات دریایی متوقف شود و یا واکنش های سریع صورت نگیرد که در نتیجه بقای زیستمندان از بین می رود و به کاهش تنوع گونه ها منجر شود.
محققان برای جلوگیری از گسترش مناطق فاقد اکسیژن در اقیانوس ها خواستار مهار تغییر اوضاع اقلیمی و آلاینده ها، تمرکز بر حفاظت از حیات دریایی از جمله با افزایش مناطق ماهیگیری ممنوع و نیز افزایش و تقویت نظارت بر مناطقی شدند که اکسیژن در آن مناطق رو به کاهش است.