عدد هفت عددی است که شاید مثل همه ی عدد های دیگر در نظر ما عادی جلوه کند اما نگرش ما وقتی متبلور می شود که خواص عدد هفت را بدانیم و ببینیم چه «هفت» هایی در زندگی ما وجود دارند و ما در گیر و دار زندگی ماشینی و با بی تفاوتی از کنار آن ها رد می شویم مثلا شاید جالب باشد که بدانیم، رنگین کمان دارای هفت رنگ است .عجایب جهان، هفت تا هستند.(که به عجایب هفت گانه معروفند ) یا در یونان باستان، اسطوره ای با نام هفت خدای، در ذهن مردم نقش بسته است، ویا شهر عشق، که دراشعار عطار آمده است، هفت شهر می باشد، سوره ی مبارکه حمد، که اوّلین سوره ی قرآن کریم است، هفت آیه دارد. آسمان دارای هفت طبقه است. بهشت وجهنم هر کدام دارای هفت طبقه و درجه هستند و طواف خانه خدا هفت دور است، موسیقی ایران و یونان هفت دستگاه داد، هفت نوع ساز بادی وجود دارد و علاوه بر این هفت نت موسیقی وجود دارد(دو، ر، می، فا، سل، لا، سی) و…
در سال ۱۸۸۹ میلادی کتابی ار یک جهان گرد منتشر شد که، از جمله روش شمردن را در میان قبیله ای از تورس شرح داده است. اینها برای شمردن تنها از دو واژه استفاده می کردند: یک و دو. برای عدد سه می گفتند «دو و یک » برای چهار «دو و دو»، برای پنج «دو و دو یک » و برای شش «دو و دو و دو» ولی برای عددهای بزرگ تر از ۶، هر قدر بود، می گفتند «خیلی ».
گرچه این آگاهی مربوط به پایان سده ی نوزدهم است ولی می تواند گواهی بر شیوه ی شمردن در آغاز شکل گیری مفهوم عدد در میان انسان های نخستین باشد. بعد ها که برای عددهای بزرگتر هم نامی در نظر گرفتند به احتمالی برای عدد «هفت» از همان واژه ی قبلی «خیلی» یا «بسیار» استفاده کردند. عدد هفت که سده های متوالی برای آنها نا شناخته بود، اندک اندک به صورت عددی مقدس در آمد.
وقتی که مصری ها، بابلی ها و دیگر امت ها توانستند پنج سیاره ی نزدیک تر به خورشید را بشناسند، با اضافه کردن ماه و خورشید، به عدد هفت رسیدند و این بر تقدس عدد ۷ افزود وقتی در قصه های کهن تر، که تا زمان ما هم ادامه پیدا کرده است، صحبت از شهری می شود که هفت برج و هفت بارو داشت، به معنای آن است که این شهر برج و باروهای بسیار داشت. هفت آسمان و هفت دریا و هفت کشور، به معنای آسمان ها و کشور ها و دریاهای بزرگ است نه هفت آسمان و هفت دریا (نه کم و نه زیاد ). هنوز در زبان فارسی اندرز می دهند « هفت بار گز کن یک بار پارچه کن ». این جمله به معنای آن نیست که برای دقت کار و کم کردن اشتباه در اندازه گیری یا هر کار دیگری باید درست ۷ بار آزمایش کرد، نه شش یا هشت بار. در اینجا هم هفت به معنی «بسیار» است. عدد۱۳ هم چنین سرنوشتی دارد….
هفت و…
نزد
بسیاری از اقوام عهد باستان «هفت» عدد ویژه ای بود. در فلسفه و نجوم
مصریان و بابلی ها، عدد هفت به عنوان مجموع هر دو زندگی، سه و چهار، جایگاه
ویژه ای داشت.(پدر و مادر و فرزند؛ یعنی سه انسان، پایه و اساس زندگی
هستند و عدد چهار مجموع چهار جهت آسمان و باد است.)
ایرانیان قدیم در آیین زرتشت، اهورامزدا را مظهر پاکی میدانستند و برای او
هفت صفت را بر می شمردند و در مقابل او اهریمن را پدید آورنده ی پلیدیها می
دانستند و می گفتند در پیرامون اهورامزدا فرشتگانی هستند که مظاهر صفات
حسنه هستند و برای احترام به آن ها که اول هرکدامشان سین بود هنگام سال
تحویل سفره می گستراندند و هفت قسم خوراکی که نام هریک با سین شروع می شود:
سیر، سرکه، سیب، سماق، سمنو، سنجد، سکه، و سبزی را سر سفره می گذاردند که
به سفره ی هفت سین معروف بود.
برای فیلسوف و ریاضیدان یونانی«فیثاغورث» نیز عدد هفت، مفهموم ویژه ی خود
را داشت که از مجموع دو عدد سه و چهار تشکیل می شود: مثلث و مربع نزد
ریاضیدانان عهد باستان اشکال هندسی کامل محسوب می شدند، از این رو عدد هفت
به عنوان مجموع سه و چهار برای آن ها عدد مقدسی بود. علاوه بر این در یونان
هر هفت سیاره را خدایی میدانستند : سلن، هیلیوس،آرس،هرمس، زئوس، آفرودیت و
کرونوس.
یهودیان قدیم نیز برای عدد هفت معنای ویژه ای قایل بودند. در کتاب اول عهد
عتیق (تورات) آمده است که خداوند جهان را در شش روز خلق کرد، در روز هفتم
خالق به استراحت پرداخت. موسی در ده فرمان خود از پیروانش می خواهد که این
روز آرامش را مقدس بدارند(روز شنبه و روز تعطیل یهودیان).
در
بیست و هفتم ژوئن هر سال، روز «هفت انسان خوابیده » مسیحیان یاد آن هفت
برادری را که در سال ۲۵۱ بعد از میلاد، برای عقیده و ایمان خود، زنده زنده
لای دیوار نهاده شده و شهید شدند، گرامی می دارند؛ مردم عامه می گویند که
اگر در این روز باران ببارد، به مدت هفت هفته بعد از آن هوا بد خواهد بود،
آن گاه انسان باید هفت وسیله ی مورد نیازش را بسته بندی کند و با چکمه های
هفت فرسخی خود به آن دورها سفر کند. صور فلکی خوشه ی پروین یا ثریا به
عنوان «هفت ستاره» معروف است، در حالی که حتی با چشم های غیر مسلح میتوان در این صورت فلکی تا یازده ستاره را دید.
عرفای بزرگ عشق و وصال را در هفت مرحله و هفت وادی نشان داده اند و فاصله ی بین هستی و تباهی را پنچ مرحله دانسته اند.
در افسانه ها نیز با هفت سحر آمیز برخورد می کنیم: سوار ریش آبی هفت همسر
داشت، سفید برفی با هفت کوتوله پشت هفت کوه زندگی می گرد و افسانه ی اژدهای
هفت سر…
علاوه بر این می توان به هقت اقلیم، هفت اورنگ، هفت دفتر شاهنامه، هفت
پیکر، هفت هیکل، هفت گناه کبیره، هفت خان رستم، هفت الوان، هفت گنج، هفت
رکن نماز،هفت تحلیل و هفت طواف (در اعمال حج)، هفت قبله(مکه،
مدینه،نجف،کربلا،کاظمین،سامرا،مشهد) و… اشاره کرد و به این ترتیب بود که
تعداد بیشماری هفتگانه در دنیا بوجود آمد و به عدد هفت تقدس خاصی بخشید.
هفت طبقه بهشت
بر
اساس آیات قرآن و مفسران احادیث، بالاترین درجه سعادت معنوی، ورود به طبقه
هفتم بهشت است. مسلمانان به وجود هفت طبقه یا مرحله آمرزش و بهشتی شدن
اعتقاد دارند. این طبقات هفتگانه همانهایی هستند که پیامبر در شب معراج خود
سوار بر “براق” آنها را طی کرده‌است.
بالاترین درجه ی بهشت،فردوس است و پیامبر اسلام فرموده اند که:"اگر می خواهید از خداوند چیزی طلب کنید، فردوس را طلب کنید."
هفت طبقه جهنم
بر اساس آیات و روایات، جهنم ۷ طبقه دارد: سقر، سعیر، لظی، حطمه، جحیم، جهنم و هاویه.
عجایب هفتگانه طبیعی
کوه
اورست در مرز نپال و چین، آبشار ویکتوریا در مرز زامبیا و زیمبابوه، گراند
کانیون در آمریکا، ساحل مرجان بزرگ در استرالیا، سپیده دم شمالی در قطب
شمال، آتشفشان پاریکوتین در مکزیک و بندر ریو دوژانیرو در برزیل.
هفت هنر
نقاشی، مجسمه سازی، معماری، رقص، موسیقی، تئاتر، سینما
هفت دریا
شامل دریاهای قطب شمال و قطب جنوب، اقیانوس آرام شمالی و جنوبی، اقیانوس اطلس شمالی و جنوبی و اقیانوس هند.
هفت حس
بر
اساس تعلیمات باستانی، روح انسان یا “بدن مقدس درون” او مرکب از هفت خاصیت
است که هر یک تحت تاثیر یکی از سیارات هفتگانه‌اند. آتش موجب زندگی، خاک
به وجود آورنده توانایی احساس کردن، آب موجب قدرت بیان، هوا حس چشایی، مه
موجد حس بینایی، گلها به وجود آورنده حس شنوایی و باد جنوب به وجود آورنده
حس بویایی هستند.
هفت آسمان
هفت طبقه آسمان به اعتقاد بابلیان، هفت فلک، هفت گنبد خضرا، هفت گردون، هفت افلاک، هفت آسیا
هفت اعضا
۱- سر ۲- سینه ۳- شکم ۴و۵- دو دست ۶و۷- دو پا
هفت الوان
هفت
رنگ اصلی/ طعام نازل شده از آسمان به جهت عیسی شامل: ۱- نان ۲- نمک ۳-
ماهی ۴- سرکه ۵- عسل ۶- روغن ۷- تره، کنایه از طعامهای مختلف
هفت گاو لاغر که هفت گاو فربه را خوردند
فرعون
خوابی دید که اینک بر کنار نهر ایستاده است که ناگاه از نهر هفت گاو
خوب‌صورت و فربه‌گوشت برآمده بر مرغزار می‌چریدند و اینک هفت گاو دیگر
بدصورت و لاغرگوشت در عقب آنها از نهر برآمده به پهلوی آن گاوان اول به
کنار نهر ایستادند و این گاوان زشت‌صورت و لاغرگوشت آن هفت گاو خوب‌صورت و
فربه را فروبردند و فرعون بیدار شد.
هفت سنبلهٔ لاغر و هفت سنبلهٔ پُر
و
باز (فرعون) بخسبید و دیگرباره خوابی دید که اینک هفت سنبلهٔ پُر و نیکو
بر یک ساق برمی‌آید و اینک هفت سنبلهٔ لاغر از باد شرقی پژمرده بعد از آنها
می‌روید و سنبلهای لاغر آن هفت سنبلهٔ فربه و پُر را فروبردند و فرعون
بیدار شده دید اینک خوابی است.
هفت سال قحطی در مصر
یوسف
به فرعون گفت: همانا هفت سالِ فراوانی بسیار در تمامی زمین مصر می‌آید و
بعد از آن هفت سالِ قحط پدید می‌آید و تمامی فراوانی در زمین مصر فراموش
می‌شود و قحط زمین را تباه خواهد ساخت.
هفت پرده چشم
۱- ملتحمه ۲- قرنیه ۳- عنبیه ۴- عنکبوتیه ۵- شبکیه ۶- مشیمیه ۷- صلبیه
هفت دستگاه موسیقی
۱- شور ۲- همایون ۳- ماهور ۴- چهارگاه ۵- نوا ۶- راست پنجگاه ۷- سه‌گاه
هفت راوی قرآن کریم
۱-
نافع بن عبدالرحمن ۲- عبدالرحمن بن کثیر ۳- ابوعمروبن العلاء ۴- عبدالله
بن عامر ۵- عاصم بن ابی النجود ۶- حمزه بن حبیب ۷- کسائی علی بن حمزه
هفت سبع
قرآن کریم به هفت بخش تقسیم شده‌است.
قاریان هفتگانه قرآن
قاریان هفتگانه یا قراء سبعه، ۷ تن از روخوانان سرشناس قرآن، کتاب مقدس اسلام بودند که در نیمه سدهٔ دوم هجری قمری می‌زیستند.
هفت سنگ
بازی‌ای که هفت عدد سنگ از ملزومات آن است.
هفت سین
شش
چیز از سفره هفت‌سین که حرف آغازین آنها سین است؛ به اضافه خود سفره یا
هفت چیز در این سفره که نام آنها با حرف سین شروع می‌شود؛ از قبیل سیب،
سنجد، سماق، سرکه، سبزه، سیر و سمنو
هفت فلز
طلا، نقره، آهن، مس، قلع، سرب و جیوه
هفت نت موسیقی
Do Re Mi Fa Sol La Si
هفت اقلیم
یا اقالیم هفتگانه یا اقالیم سبعه (در زبان پارسی میانه هفت اقلیم را هفت کشور می‌نامیدند.)
هندوستان
عربستان و حبشستان
مصر و شام
ایران
روم و صقلاب
ترک و یأجوج
چین و ماچین
هفتابیجار
نوعی ترشی مرکب از ۱- فلفل ۲ – سیر ۳ – سرکه ۴ – نعنا ۵ – چوچاق ۶ – خالواش ۷ - پونه
هفت
نوع سبزی معطر که خرد شده آنها برای خوشبو کردن انواع ترشی به کار می‌رود.
۱- جعفری ۲- نعنا ۳ – ترخون ۴- مرزه ۵- ریحان ۶- اوجی ۷ – سوس عنبر
......