دانستنیها

حس آمیزی یا سینستزیا , اختلال وینسنت ون گوک

حس آمیزی یا سینستزیا، یک اختلال است. در افراد مبتلا به حس آمیزی یا سینستزیا تحریک یک حس به صورت اتوماتیک باعث تجربه حسی دیگر می شود
حس آمیزی یا سینستزیا synesthesia و علائم و علت آن
افراد مبتلا به حس آمیزی یا سینستیت ها (Synesthetes)  می توانند طعم صدا ها را بچشند، رنگ ها را بو کنند یا عطر ها را ببینند و تحقیقات وجود این افراد را به اثبات رسانده است، که جمعیت شان 4 درصد از مردم را شامل می شود و واقعیت ها را به صورتی کاملا متفاوت تجربه می کنند.
من  میدانم که عدد 4 زرد است، ولی دوستی دارم که اصرار می کند عدد 4، قرمز است. همچنین می گوید که 4 شخصیتی مادرانه دارد، ولی 4 من هیچ شخصیتی ندارد، هیچ کدام از اعداد من ندارند. ولی همه اعداد من رنگ دارند، همچنین کلمه های من، روز ها و ماه ها. من و دوستم هر دو سینستزیا (synesthesia) یا مبتلا به حس آمیزی هستیم، شرایط ادراکی که در آن تحریک یک حس به صورت اتوماتیک باعث تجربه حسی دیگر می شود. سینستزیا یا حس آمیزی می تواند فقط بین ترکیب حواس یا مسیرهای شناختی اتفاق بیافتد.

سینستیت (یا افرادی که سینستزیا دارند) ممکن است صداها را ببینند، کلمات را بچشند یا زمانی که بویی خاص می شنوند روی پوست شان احساسش نمایند. همچنین ممکن است مفاهیم انتزاعی را ببینند، مفاهیمی از قبیل طرح زمان در فضای اطراف شان.

دانشمندان سابقا تصور می کردند که سینستزیا یا حس آمیزی بسیار نادر است، ولی در حال حاضر می دانند که 4 درصد افراد به نوعی درگیر این شرایط هستند.

سینستزیا یا حس آمیزی چگونه است؟
سینستزیا یک پدیده حسی است که به حافظه مربوط نمی شود، پس اگر یک سینستیت نیستید، مثلا می توانید برای ارتباط برقرار کردن بین رنگ و یک عدد خاص به خودتان آموزش دهید، ولی مغزتان مانند یک سینستیت پاسخ نخواهد داد. به عنوان مثال، یک فرد بدون سینستزیای رنگ گرافیکی، زمان خیلی بیشتری برای انتخاب 2 های سیاه از 5 های سیاه در تصویر پایین خواهد داشت. ولی اگر اعدادتان رنگی باشند تقریبا بلافاصله مثلثی که عددهای 2 ساخته اند را خواهید دید. ولی این وظیفه برای کسی که سینستیت رنگ گرافیکی دارد، خیلی راحت تر خواهد بود.

علت ابتلا به حس آمیزی یا سینستزیا چیست؟
تقریبا 40 درصد سینستیت ها نسبت درجه اول با سینستزیا دارند و اغلب آن ها تا جایی که به خاطر دارند، سینستزیا همراه شان بوده است. به گفته سین دی (Sean Day)، یک سینستیت که رنگها را با صدا و مزه همراه می کند، من مطمئنم که از 5 یا 6 سالگی با آن بازی می کردم، چون به خاطر دارم که قفسه نوار های والدینم را برای پیدا کردن آهنگی که دوست دارم جستجو کرده و به خاطر رنگ ها به آن ها گوش می دادم.
آزمایشگاه ایگلمن در حال تحقیق روی ژن های عامل سینستزیا است و در حال حاضر منطقه کروموزومی 16 را که با سینتزیای گرافیکی رنگ مرتبط است، شناسایی نموده است.

محققان تصور می کنند که این پدیده ناشی از یک نوع سیم کشی در مغز است و مغزهای سینستیت احتمالا ارتباطات عصبی بیشتری نسبت به سایر افراد دارند. دافنه مورر (Daphne Maurer) روان شناس دانشگاه مک مستر، فکر می کند که همه ما با ارتباطات عصبی که اجازه بروز سینستزیا را می دهند متولد می شویم، ولی اغلب ما حین رشد این ارتباطات را از دست می دهیم.

حس آمیزی یا سینستزیا چگونه آزمایش می شود؟
پیگیری یکی از بهترین روش ها برای آزمایش سینستزیا یا حس آمیزی است. اگر به من بگویید که حرف J یک سایه خاص از پودر آبی است، من می توانم آن را روی شما آزمایش کنم و شما دقیقا سایه ای که بیشترین همخوانی با رنگ مورد نظرتان دارد را انتخاب می کنید. اگر فقط به صورت استعاری یا شاعرانه از خودتان چیزی ساخته باشید نمی توانید برای بار دوم همان رنگ را انتخاب کنید. ولی اگر واقعا سینستیت باشید، حتی یک سال بعد هم دقیقا دوباره همان رنگ را انتخاب خواهید کرد.

محققان همچنین مغز سینستیت ها را بررسی کرده اند. آنها با استفاده از توموگرافی، نشر پوسیترون و عملکرد تصویر برداری رزوناس مغناطیسی از مغز سینستیت ها متوجه شدند، مثلا افرادی که گزارش داده بودند در موسیقی رنگ ها را تشخیص می دهند، در پاسخ به صدا در بخش بصری مغز، افزایش فعالیت داشتند. تصویر پایین، مناطقی در مغز که در سینتزیای گرافیک رنگ، فعال شده است را نشان می دهد.

مزایا و معایب ابتلا به حس آمیزی یا سینستزیا
برخی از افراد مبتلا به حس آمیزی می گویند که شرایط شان ممکن است در برخی موارد ناراحت کننده باشد. به عنوان مثال، دیدن کلمات پرینت شده با رنگ اشتباه می تواند عجیب باشد، یا نامی خاص ممکن است طعمی بد برای یک سینتتیت داشته باشد. دیگران گزارش می دهند، احساسات شدید یا احساس خجالت در نوجوانی، زمانی که آن ها تجربیاتی که نمی دانستند توصیف می کردند، برایشان نامطلوب بوده است.

با این حال، اغلب سینستیت ها به توانایی های خود به عنوان هدیه نگاه می کنند و نمی خواهند آن ها را از دست بدهند. اگر بوی بسیار ناخوشایندی را حس کنید، آیا دلتان می خواهد که حس بویایی تان را برای همیشه از دست بدهید؟. مزایایی برای سینستیت بودن هم وجود دارد. از قبیل توانایی تشخیص رنگ های مشابه، به راحتی و حفظ راحت اطلاعات. مثلا اعداد برای سینستیت ها به گونه ای دیگر قابل مشاهده اند، من ممکن است نتوانم یکی از اعداد یک شماره تلفن را حفظ کنم، ولی حسی به من می گوید که آن عدد سبز رنگ بود، بنابراین میدانم که این عدد فراموش شده باید 6 باشد ( برخی از اعدادی که من میبینم در تصویر پایین آورده شده است، درست همانطور که سینستزیا باعث دیدن آن ها می شود).